« کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا » از کجا آمده؟!

کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا

قطعاً حدیث نیست

برخی سخن فوق را بدون مدرک و مأخذ از زبان امام صادق علیه السلام نقل می‏کنند. ^(۱) اما حقیقت این است که نمی توان برای این جمله بسیار مشهور، مأخذ و مدرکی یافت، بلکه احادیث و روایت هایی در متون مستند و معتبر وجود دارد که با این سخن، تعارض و تضادی آشکارا دارند. در اینجا چند نمونه از آنها را نقل می‏کنیم:

۱- شیخ صدوق با آوردن اسناد و به نقل از مشایخ روایتی خویش روایت می‏کند که امام صادق علیه السلام ، هم به نقل از پدرش امام محمد باقر علیه السلام و هم به نقل از پدر بزرگش امام زین‏العابدین علیه السلام، از امام حسن مجتبیعلیه السلام روایت کرده است که آن حضرت در پیشگویی شهادت برادرش امام حسین علیه السلام به او گفت:

«لا یوم کیومک یا أبا عبدالله؛

ای ابا عبدالله!هرگز روزی چون روز تو (عاشورا) نباشد» ^(۲)

۲- شیخ صدوق در حدیث دیگری به سند خویش از امام سجاد علیه السلام نقل می‏کند که آن حضرت می‏فرمود:

«لا یوم کیوم الحسین علیه السلام؛

هرگز روزی مانند روز حسین (عاشورا) نباشد»^(۳)

۳- علامه حلی نیز به نقل از احمد بن یحیی بلاذری (متوفای ۲۷۹ق)، صاحب کتاب انساب‏الاشراف، نقل می‏کند که عبدالله بن عمر هم می‏گفت:

«لا یوم کیوم قتل الحسین». ^(۴)

۴- با این همه جای بسی شگفتی است که آن سخن ساختگی (کلّ یوم عاشورا و کلّ ارض کربلا) بدون دلیل و بی‏آنکه سند و مأخذی داشته باشد، همچنان پیوسته به امام صادق علیه السلام نسبت داده می‏شود و شبانه‏روز از رسانه‏های عمومی و در محافل مذهبی، تبلیغ و ترویج می‏گردد و برخی حتی آن را با تفصیل بیشتری چنین نقل می‏کنند که: کلّ یوم عاشورا، کلّ ارض کربلا، کلّ شهرٍ محرّم و کلّ فصل عزا.^(۵)

غافل از اینکه این سخن را هرگز سندی و مدرکی، حتی به صورت مرسل و مقطوع یا ضعیف و سست هم نیست.

چنان می‏نماید که این عبارت، شعار یا شعری از شاعری وابسته به حزبی جنگ طلب باشد.

 

---

پی نوشت:

۱- پیام عاشورا، عباس عزیزی، ص ۲۸، از زبان امام صادق علیه السلام و بدون مأخذ و مستند نیز، ر.ک: فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، ص ۳۷۱٫

۲- الأمالی، شیخ صدوق، ص ۱۷۷٫ افزون بر شیخ صدوق، دیگر دانشوران شیعی نیز این حدیث را نقل کرده‏اند. ر.ک: مثیر الأحزان، ابن نمای حلّی، ص ۲۳؛ الملهوف علی قتلی الطفوف، سید ابن طاووس، ص۹۹٫

۳- الأمالی، شیخ صدوق، ص ۵۴۷٫

۴- نهج الحق و کشف الصدق، علامه حلّی، ص۳۵۶٫

۵- به این ترتیب و لابد: کلّ قتل شهادة و کلّ امامٍ حسین!