صدقه

«صدقه» از رفع بلا تا ایجاد اشتغال / پول‌های صندوق صدقات کجا می‌رود؟

صدقه دادن در جامعه اسلامی بر اساس دستورات دین مبین اسلام انجام می‌شود و از همین محل افرادی دارای شغل، سرپناه، تامین معیشت خانواده و حتی جهیزیه می‌شوند.

---

به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، همه ما کم و بیش با آثار و فواید صدقه آشنا هستیم و این جمله که «صدقه رفع بلاست» را شنیده‌ایم. صدقه دادن یکی از سنت‌های رسول خدا(ص) است که در روایت‌های زیادی به آن اشاره شده است.

امام صادق(ع) به نقل از رسول خدا(ص) فرمود: زمین قیامت، آتش است مگر سایه مؤمن و جوار او که صدقه وی او را سایه انداخته و حفظ کرده است.

در روایت آمده است: هر کس صبح صدقه بدهد، از بلاهای آسمانی در آن روز مصون می‌ماند و اگر در اول شب صدقه دهد، از بلاهای آسمانی در آن شب در امان می‌ماند و اگر کسی اهل بیت مسلمانی را کفایت نماید، گرسنگی‌شان را رفع کند، بدن آنها را بپوشاند و آبروی آنها را حفظ کند از هفتاد حج برتر است.

در حدیث آمده که امام علی(ع) لباسی خریدند که آن را دوست داشت، لذا آن را صدقه داد و فرمود: از رسول خدا(ص) شنیدم که هر کس دیگری را بر خود ترجیح دهد، خداوند در روز قیامت بهشت را برایش برمی‌گزیند و کسی که چیزی را دوست داشته باشد، پس آن را برای خدا قرار بدهد، خداوند متعال در روز قیامت می‌فرماید بندگان به یکدیگر جزای به معروف می‌دادند و من امروز جزای تو را بهشت قرار می‌دهم.

امام صادق علیه السلام فرمود: بیمارانتان را با صدقه‏ مداوا کنید و بلا را با دعا دفع نمایید و نزول رزق را به وسیله صدقه ‏بطلبید، زیرا که صدقه ‏رزق را از میان دو فکّ، هفتصد شیطان که همگى مانع وصول آنند رها می‌سازد و هیچ چیز بر شیطان سنگین‏تر از صدقه‏ بر مومن نیست و صدقه ‏پیش از آنکه در دست بنده واقع شود، در دست خداى تبارک وتعالى قرار می‌گیرد.

با توجه به اهمیت فریضه صدقه و اثرات قابل توجه آن در زندگی انسان که مورد تأکید خداوند متعال و پیامبر مکرم اسلام و ائمه معصومین است، هموطنان مسلمان و نوع دوست ما نیز در این زمینه اهتمام و تلاش وافری دارند، لذا کمیته امداد امام خمینی(ره) در این زمینه با فراهم نمودن بستر مناسب برای دریافت و جمع‌آوری صدقات در سطح جامعه با روش‌های مختلف گام برمی‌دارد.

در حال حاضر بیش از 7 میلیون صندوق صدقه بزرگ، متوسط و کوچک توسط کمیته امداد در سطح کشور راه‌اندازی شده است که بیش از 64 هزار از این تعداد در استان کردستان قرار دارد.

این صندوق‌های صدقات به صورت ماهانه و یا 45 روز یک بار در سطح استان تخلیه شده و در سرفصل‌های مختلف هزینه می‌شود.

سرنوشت پول‌هایی که در این صندوق‌ها ریخته می‌شود، شاید سوال خیلی از شهروندانی باشد.

صدقه بلاها را دور می‌کند

سیمای سفید موهایش حکایت از رسیدنش به سن بازنشستگی می‌دهد، از درب بانک که بیرون آمد فورا کیف پولش را باز کرد و یک هزار تومانی را که هنوز تا نخورده بود را داخل صندوق صدقات انداخت به سمتش می‌روم، آقا مهدی 70 سال سن دارد، اما قیافه‌اش کمتر از 60 سال نشان می‌دهد، دستش را از روی صندوق بر می‌دارد و با گرمی سلامم را پاسخ می‌گوید.

-همیشه کمک‌هایتان را از این طریق به دست نیازمندان می‌رسانید؟

اول هر ماه برای برداشت حقوق بازنشتگی‌ام به بانک می‌آیم و چون معتقدم صدقه بلاها را دور و به مالم برکت می‌دهد، مالم را با انداختن چند اسکناس بیمه و قیامتم را می‌سازم.

 صدقه به مال برکت می‌بخشد

سلما خانم 63 ساله ساکن یکی از محلات قدیمی شهر سنندج نیز معتقد است کمک به نیازمندان و رفع مشکلات آنها از دستورات خداوند متعال است و هر انسانی بسته به توان و بضاعت باید در این راستا گام بردارد.

وی با بیان اینکه صدقه رفع بلاست، گفت: صدقه نه تنها از مال انسان کم نمی‌کند، بلکه موجب رونق و برکت در مال می‌شود.

وی افزود: از قدیم رسم است که مردم برای رفع بلا صدقه‌ای را کنار می‌گذارند و حتی گاهی آن را دور سر خود و اعضای خانواده می‌چرخاندند تا بلا از آن‌ها رفع شود و صبح به صبح آن پول را به نخستین فرد نیازمندی که ‌بینند می‌دهند.

وی افزود: در گذشته زمانیکه اصلا صندوق صدقه نبود، مردم صدقات و کمک‌های نقدی و غیرنقدی خود را به افراد نیازمند که می‌شناختند، می‌دادند.

قرآن کوچکی را که پشت فرمان ماشینش گذاشته بود و گوشه چند اسکناس از کنارش دیده می‌شد نظرم را جلب کرد، بهرام 40 ساله دیگر شهروند سنندجی است که نظرش را در مورد صدقه جویا می‌شوم.

با انگشت به قرآن اشاره می‌کند و می‌گوید: پرداخت صدقه را از همان روزهای کودکی از مادرم آموختم، چرا که معجزه صدقه را بارها به چشم دیده‌ام.

هر صبح قبل از روشن کردن ماشینم یک اسکناس زیر همین قرآن می‌گذارم و با دلی قرص بدون هیچ دلهره‌ای روز را به شب می‌رسانم.

پول‌ها را هر هفته یک بار یا به افراد نیازمند که از نزدیک می‌شناسم، می‌دهم و یا با انداختن آن به صندوق صدقات هم به مالم برکت می‌دهم و هم بلاها را از خود و خانواده‌ام دور می‌کنم.

جمع‌آوری 1.3 میلیارد تومان صدقات

مدیرکل کمیته امداد کردستان از جمع‌‌آوری یک‌میلیارد و 389 میلیون تومان صدقات از طریق صندوق‌ها صدقه این نهاد طی سال گذشته در این استان خبر داد، اما در عین حال گفت: مجموع صدقات جمع‌آوری شده در سال 88 در این استان بالغ بر 757 میلیون تومان بوده است.

به گفته قنبر موسی‌نژاد، کمیته امداد نخستین دستگاه حمایتی در سطح کشور است که اجازه نصب صندوق صدقات از سوی امام در اساس‌نامه این نهاد آمده و به محض تشکیل نسبت به طراحی و نصب صندوق‌های صدقات در اماکن عمومی و منازل مردم اقدام کرد.

موسی‌نژاد افزود: بر اساس این مهم کمیته امداد در این حوزه ورود پیدا کرده و دستگاه‌های ذیربط مانند شهرداری تنها اجازه نصب صندوق‌های صدقه کمیته امداد در سطح معابر عمومی را می‌دهند و هیچ مؤسسه دیگری حق این کار را ندارد.

وی خاطرنشان کرد: با وجود این مهم برخی از دستگاه‌های اداری و موسسات خیریه اقدام به نصب صنادیقی برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی در اماکن اداری می‌کنند و این در حالی است که اصلا مجوزی برای این کار ندارند.

وی تصریح کرد: برخورد دستگاه‌های ذیربط با اینگونه اقدامات ضروری است، اما متاسفانه در این زمینه سهل‌انگاری می‌شود.

وی با بیان اینکه موسسات خیریه که از بهزیستی و یا وزارت کشور مجوز می‌گیرند نیز باید با توجه به اساس‌نامه و چارچوب تعیین‌شده در آن عمل کنند، خاطرنشان کرد: برخی از این موسسات که براساس چارچوب عمل می‌کنند، کمیته امداد از آنها حمایت می‌کند اما متاسفانه برخی از آنها بدون توجه به اساس‌نامه عمل می‌کنند و انتظار داریم مسئولین ذیربط مانع این کار شوند.

وجوهات شرعی زیرنظر نماینده ولی فقیه هزینه می‌شود

وی در مورد هزینه‌کرد وجوهات شرعی در کمیته امداد نیز اظهار کرد: این وجوهات براساس مصوبات شورای مرکزی امداد و زیرنظر نماینده ولی‌فقیه در این نهاد هزینه می‌شود.

وی تصریح کرد: کمیته امداد امام خمینی تنها نهادی است که نماینده مقام معظم رهبری ذی‌حساب آن بوده و وجوهات شرعی به صورت مستقیم زیر نظر وی هزینه می‌شود.

وی با بیان اینکه تمام صنادیق صدقه بزرگ، متوسط و کوچک در این استان دارای شناسنامه هستند گفت: صنادیق صدقه بزرگ به صورت ماهیانه و صندوق‌های کوچک نیز هر 45 روز یک بار در استان خالی می‌شوند.

وی افزود: میزان جمع‌آوری و نحوه هزینه‌کرد وجوهات صنادیق صدقه هر ماه در شناسنامه‌های آنها ثبت می‌شود، از این رو می‌توانیم اطلاعات را در اختیار هر شهروندی که علاقه داشته باشد، بگذاریم.

به گفته وی، درآمد صدقات تنها در سرفصل‌های خاصی مانند جهیزیه، مسکن، درمان، وام کارگشایی، هزینه‌های تحصیلی و خودکفایی هزینه می‌شود.

وی با بیان اینکه وجوهات هر صندوق در همان شهر هزینه می‌شود، گفت: برخی‌ تصور می‌کنند وجوهاتی که جمع می‌شود در خارج از استان و یا حتی کشور هزینه می‌شود که این تصور غلط است.

وی افزود: کمیته امداد امام خمینی اگر بخواهد کمک‌های مردمی را برای نیازمندان کشور جمع‌آوری کند، قبل از آن به صورت عمومی اعلام، سپس اقدام به جمع‌‌آوری می‌کند.

وی در مورد ساز و کارهای نظارتی کمیته امداد بر صنادیق صدقات نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه کمیته امداد برای تخلیه صنادیق صدقه از رابطین استفاده می‌کند، برای جلوگیری از هرگونه دخل و تصرف نظارت‌های خاصی را اتخاذ و اجرا می‌کند.

وی افزود: صدور قبض بعد از تخلیه و شمارش وجه در منزل مشترک و با حضور وی انجام و به امضای رابط و مشتری می‌رسد و رابطین در آخر باید یک برگ از قبض را تحویل صاحب منزل بدهند.

وی از نظارت دقیق ناظرین امداد بر کار رابطین به صورت دوره‌ای خبر داد و گفت: با توجه به اینکه نظام جامع مشارکت‌های مردمی در استان تعریف شده به صورت سیستمی نیز نحوه هزینه‌کرد صدقات بررسی می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: کمیته امداد استان کردستان آمادگی دارد به صورت حضوری فرایند جمع‌آوری و هزینه‌کرد صدقات صنادیق را برای علاقه‌مندان و شهروندان توضیح دهد.

وی خاطرنشان کرد: تنها هدف امداد از جمع‌آوری کمک‌های مردمی رساندن این کمک‌ها به دست نیازمندان واقعی بدون دست دادن حس حقارت به آنهاست و این در حقیقت جزو تکالیف نظام اسلامی است.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا از صنادیق صدقه سرقت می‌شود، اظهار کرد: معمولا چون این وجوهات به نوعی وجوهات شرعی است افراد سارق توفیقی به سرقت آن ندارند، اما دو سه مورد سرقت از صنادیق امداد در سطح معابر شده است که خوشبختانه با گزارش مردم و هماهنگی با نیروی انتظامی این افراد که اغلب معتاد بودند دستگیر شدند.

پرداخت تلفنی صدقات

موسی‌نژاد خاطرنشان کرد: به همین منظور ساز و کاری در صندوق‌ها ایجاد شده که سرقت از آنها به راحتی امکان‌پذیر نیست.

وی تعویض صنادیق موجود و نصب صندوق‌های جدید را از دیگر سازوکارهای این نهاد برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده از آنها عنوان کرد و گفت: پرداخت صدقات از طریق دستگاه‌های خودپرداز با هماهنگی‌هایی که با بانک مرکزی انجام شده و نصب صنادیق دیجیتالی با هماهنگی اتوبوس‌رانی و بانک انصار از دیگر اقدامات ما در سطح استان برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی است.

مدیرکل کمیته امداد کردستان تصریح کرد: پرداخت صدقات به صورت تلفنی نیز از دیگر برنامه‌های این نهاد است که مراحل نخست کار انجام و در آینده نزدیک شاهد اجرای این طرح در استان خواهیم بود.

وی از نهادهای حمایتی به عنوان بهترین کانال برای رساندن کمک‌های مردمی به دست نیازمندان نام برد و گفت: افرادی که به تکدی‌گری روی می‌آورند، نیازمند واقعی نیستند و تنها هدفشان سوءاستفاده از احساسات و عواطف مردم برای کسب منافع شخصی بیشتر است.

وی افزود: امن‌ترین مکان برای کمک به نیازمندان و محرومین جامعه دستگاه‌های رسمی هستند که با ساز و کار تعریف شده نسبت به جمع‌آوری و هزینه کمک‌های مردمی در راستای رفع مشکلات نیازمندان و توانمندسازی آنان تلاش می‌کنند.

وی افزود: قطعا وقتی کمک‌های مردمی به صورت متفرقه به خانواده‌ها و افراد نیازمند داده شود، چون به صورت هدفمند نیست در جاهایی که بتواند مشکلات اساسی آنان را رفع کند، هزینه نمی‌شود.

وی افزود: هزینه کرد درست و مدیریت صحیح بر نحوه استفاده از کمک‌های مردمی تنها با نظارت دقیق دستگاه‌های حمایتی امکان‌پذیر است و کمیته امداد امام خمینی و دیگر نهادهای حمایتی رسمی کشور بهترین گزینه برای تحقق این مهم است.

وجود 64 هزار صندوق صدقه در کردستان

معاون مشارکت‌های مردمی کمیته امداد کردستان هم گفت: 64 هزار و 389 صندوق صدقات در منازل، ادارات، مغازه و مراکز تجاری سطح این استان وجود دارد.

هیوا رحیمی از رشد کمک‌های مردمی از طریق صنادیق صدقه در سال گذشته نسبت به دو سال قبل از آن خبر داد و گفت: درآمد حاصل از صندوق صدقات کمیته امداد در زمینه‌های مختلف از جمله بهداشت و درمان، تهیه جهیزیه نوعروسان، بازسازی و تعمیرات مسکن مددجویان، تأمین کالاهای اساسی، ودیعه مسکن و وام کارگشایی و اشتغالزایی، هزینه تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان و خانواده‌های بی‌بضاعت هزینهمی‌شود.

به گفته وی، کمیته امداد کردستان یکی از استان‌های پیشرو در بحث جمع‌‌آوری کمک‌های مردمی از طریق مختلف مانند زکات، صدقات و غیره است و در سال گذشته با جمع‌آوری 21 میلیارد تومان کمک‌های مردمی در سرفصل‌های مختلف جزو پنج استان برتر کشور در این حوزه بوده است.

معاون مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام خمینی(ره) کردستان با بیان اینکه یک‌میلیارد و 389 میلیون تومان از این میزان از طریق صنادیق صدقه جمع‌آوری شده است، افزود: 116 میلیون از این مبلغ برای کمک به 580 نفر به صورت موردی، 58 میلیون تومان خرید جهیزیه برای 58 نوعروس مددجو و 174 میلیون در راستای احداث 15 واحد مسکونی محرومین هزینه شده است.

رحیمی خاطرنشان کرد: پرداخت 290 میلیون تومان به 29 نفر متقاضی، پرداخت 17 میلیون 500 هزار تومان هزینه تحصیلی، 123 میلیون تومان برای خودکفایی 13 نفر، 337 میلیون تومان به منظور پرداخت‌های ضروری و 70 میلیون تومان برای حوزه آموزش از دیگر سرفصل‌های هزینه‌کرد صدقات جمع‌اوری شده سال گذشته در استان بوده است.

وی از کمک های مردمی به عنوان امانت‌های مردم در دست کمیته امداد نام برد و گفت: تنها هدف امداد جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای رفع مشکلات نیازمندان و توانمندسازی آنان است و برای تحقق این مهم از هیچ تلاشی فروگذاری نمی‌کند.

کنار یکی از صندوق‌های صدقه می‌ایستم عابرین می‌آیند و می‌روند و سکه‌ها و اسکناس‌ها از دستان مهربان افراد سخاوت‌مندی که همیشه ثروتمند نیستند در این صندوق‌ها سرازیر می‌شود تا بلا‌ها را دفع کنند و چراغ امید افراد نیازمند روشن شود.

از همین کمک‌ها که به صورت قطره‌قطره جمع می‌شود، جهیزیه برای عروسان، شغل و سرپناه برای نیازمندان و ایتام ساخته می‌شود تا همه در دریای مهربانی‌ و نوع‌دوستی غرق شوند.

گزارش از: شیرین مرادی- خبرگـزاری فـارس